Dennis Nientimp (Promovendus) & Jacob Dijkstra (Universitair Hoofddocent) Afdeling Sociologie, Rijksuniversiteit Groningen

Draagvlak voor de energietransitie in Stedum: Onderzoeksuitkomsten van RUG en Duurzaam Stedum

Representatieve steekproef

Het onderzoek telde 70 deelnemende huishoudens van de circa 540 in Stedum, waarvan 59 respondenten toestemming gaven voor dataverwerking. Met een respons van ruim 10 % ligt dit keurig binnen de gebruikelijke marges voor dit type enquêteonderzoek. De gemiddelde leeftijd van 60 jaar, samen met een evenwichtige spreiding van opleidingsniveaus en inkomens, benadrukt dat onze steekproef een goede afspiegeling vormt van de dorpsbevolking.

Potentieel voor verspreiding van het energie-initiatief

De meerderheid van de respondenten toont een uitgesproken milieuvriendelijke houding, terwijl ook kritische stemmen in beeld zijn gebracht. De grootste groep geeft aan misschien deel te willen nemen aan het energie-initiatief. Dit is een veelbelovende groep die mogelijk door meer inzet van initiatiefnemers en de gemeente over de drempel tot deelname getrokken kan worden. Als belangrijkste motivaties voor mogelijke deelname noemen inwoners: bijdragen aan een beter milieu, onafhankelijkheid van grote energieleveranciers en het toegankelijk maken van groene energie voor alle inwoners van Stedum.

Sociale samenhang als katalysator

Stedumers identificeren zich sterk met hun dorp en volgens ons onderzoek bestaat er veel sociale cohesie. Veel bewoners spreken regelmatig af met dorpsgenoten, nemen deel aan buurtactiviteiten en helpen elkaar bij praktische zaken. Op het gebied van energie en milieu heerst het besef dat gezamenlijke inspanningen op buurt- of dorpsniveau écht verschil kunnen maken in de strijd tegen klimaatverandering en de vooruitgang van de energietransitie. Deze levendige onderlinge verbondenheid vormt een vruchtbare bodem voor het welslagen van een energie-initiatief. Bovendien hebben de meeste respondenten een gemiddeld tot groot vertrouwen in de deskundigheid, openheid en betrouwbaarheid van de initiatiefnemers van Duurzaam Stedum. Duurzaam Stedum lijkt daarmee de aangewezen partij om collectieve initiatieven in gang te zetten.

Drempels die deelname in de weg staan

Tegelijkertijd noemen inwoners enkele belemmeringen die hun mogelijke deelname in de weg staan: een gebrek aan kennis van energiezaken, de mogelijke risico's van investeringen en te weinig tijd om zich erin te verdiepen. Deze factoren hangen statistisch samen: weinig tijd leidt mogelijk tot weinig kennis en dus tot een hogere risicoperceptie, en mogelijk andersom. De gemeente kan hier ondersteunen met informatieavonden en energiecoaches om twijfels weg te nemen en kennis te vergroten. Duurzaam Stedum is hier al mee bezig door het opzetten van energiecafés en een energiequiz. Daarnaast noemt een deel van de bevolking ontbrekende financiële middelen als obstakel, waarbij deelname soms zou betekenen dat zij op uitstapjes of vakanties zouden moeten bezuinigen.

Verenigingsnetwerk als verspreidings­kanaal

Door te inventariseren bij welke formele en informele verenigingen bewoners zijn aangesloten (zoals voetbal, tennis, kerk of carnaval) hebben we een netwerk van 47 clubs in kaart gebracht, onderling verbonden via gedeelde leden. Ruim een derde van deze verenigingen telt leden die ook bij Duurzaam Stedum zijn aangesloten, waaronder enkele grote en sterk verbonden clubs. Dit betekent dat Duurzaam Stedum via zijn leden en initiatiefnemers sociale relaties met ruim een deerde van alle verenigingen onderhoudt. Hierdoor bevindt het energie-initiatief zich in een goede positie om via bestaande sociale contacten met andere verenigingen informatie te verspreiden en leden te werven.

De energietransitie in Stedum bevorderen

Op basis van deze netwerk- en enquêtegegevens ontwikkelt Duurzaam Stedum samen met de RUG een gerichte verspreidingsstrategie. Daarbij worden netwerkmethoden ingezet om via vertrouwde sociale connecties bewoners aan te spreken die nog twijfelen, of al positief tegenover de energietransitie staan maar nog niet deelnemen. Met steun van de gemeente kan de kans op slagen van dit initiatief nog verder worden vergroot.

Op 21 augustus 19:30 - 21:30

Let op: we beginnen op tijd! Een avond vol praktische tips over duurzaam isoleren en de beschikbare subsidies! Na de pauze is er ruim de tijd voor het stellen van vragen.

Voor het begeleiden van woningeigenaren bij het verduurzamen van hun woning
In het Klimaatakkoord staat dat woningen duurzaam verwarmd moeten worden in de nabije toekomst.
Isoleren is daarbij een eerste stap om uiteindelijk aardgasvrij te wonen.

De gemeente Eemsdelta gaat eigenaren en bewoners van koopwoningen en koopappartementen die daar prijs op stellen helpen met het verduurzamen van hun woning.

Wat houdt dit in?
De gemeente biedt professionele hulp aan zodat bewoners weten welke maatregelen voor hun woning van toepassing zijn en hoe zij dit kunnen aanpakken. De hulp is verdeeld in drie stappen:
1. Een gratis energieadvies/woningplan.
2. Een financieel advies.
3. Hulp bij de uitvoering van de maatregelen (bv. subsidies en offertes aanvragen).

De stappen 2 en 3 volgen alleen als de woningeigenaar daar behoefte aan heeft. Woningeigenaren melden zich bij de start zelf aan bij de gemeente.

Eemsdelta Energiek (de gezamenlijke 7 energiecoöperaties binnen de gemeente) neemt de begeleiding van de woningeigenaren door dit proces (1.2.3.) op zich omdat zij de mensen in hun dorpen en wijken goed kennen en veel kennis hebben van de energietransitie.

Daarvoor zijn wij op zoek naar enthousiaste Duurzaamheidscoaches!

Bij het begeleiden denken wij aan: een eerste intakegesprek in de woning, helpen bij het aanmelden met DigiD, het door de energieadviseur opgemaakt rapport toelichten, subsidiemogelijkheden toelichten, eventuele vervolgstappen doornemen, vragen beantwoorden etc..

Let wel: De adviezen en de hulp bij de uitvoering worden door andere professionals uitgevoerd.
Jij bent als duurzaamheidscoach de verbindende en coördinerende factor tussen de bewoner, de adviseurs en gemeente. Je werkt binnen een team van duurzaamheidscoaches, waarin je ook van elkaar leert en ervaringen deelt. Bijvoorbeeld door casusoverleg. Natuurlijk ontvang je een passende vergoeding voor de werkzaamheden (in overleg).

✓ Minimaal MBO werk- en denkniveau.
✓ Je beschikt over goede sociale vaardigheden.
✓ Je beschikt over goede schriftelijke en mondelinge communicatieve vaardigheden.
✓ Je hebt de training Energiecoach+ gevolgd of bent bereid deze te volgen.
✓ Je hebt affiniteit met het verduurzamen van woningen en bent in staat om een energieadviesrapport te begrijpen en uit te leggen.
✓ Je bent bereid je te verdiepen in alle subsidiemogelijkheden die er zijn.
✓ Je beschikt over basis-computervaardigheden.
✓ Je bent in het bezit van een rijbewijs/auto of fietst graag.
✓ Je stemt de werktijden zelf af met de betreffende woningeigenaren (mogelijk ook in de avonduren).
✓ Je woont in -of in de buurt van- de gemeente Eemsdelta.
✓ Je bent minimaal 16 uur per week beschikbaar.

Reacties voor 1 juni 2025 naar: info@eemsdeltaenergiek.nl met vermelding 'Vacature Duurzaamheidscoach'
Daarna nemen we contact op en gaan we met je in gesprek.
We streven ernaar vanaf 1 juli 2025 van start te gaan.